از جمله مراحل مورد نیاز برای ترخیص کالا از گمرک میتوان به آماده سازی مدارک مورد نیاز و همچنین ثبت اسناد واردات و یا صادرات کالای مورد نظر به شکل فیزیکی و یا الکترونیکی اشاره کرد.
محاسبه وجوه مورد نیاز گمرکی و همچنین حقوق گمرکی و مالیات و … نیز از دیگر مراحل انجام این کار هستند. در ادامه به شرح هر یک از این مراحل خواهیم پرداخت.
در این مرحله باید اظهارنامه واردات کالا را تکمیل نمایید و اطلاعات مورد نیاز را در سیستم گمرک کشور ثبت کنید. لازم به ذکر است که در حال حاضر انجام این کار از طریق سامانه EPL امکان پذیر شده است.
برای ثبت و تکمیل این اظهارنامه به مدارکی نیاز دارید. از جمله این مدارک میتوان اظهارنامه واردات قطعی، کپی کارت بازرگانی معتبر، قبض انبار، بارنامه، ترخیصیه، گواهی مبدأ، فاکتور خرید، اعلامیه تامین ارز،
پروفورما، مجوز ثبت سفارش و … را نام برد. پس از تکمیل کردن اظهارنامه و در صورتی که مشکلی در تکمیل آن، وجود نداشته باشد شماره سریال و شماره عطف از طریق سامانه گمرک کشور در اختیار شما قرار خواهد گرفت.
در این مرحله احراز هویت و اظهار کالا و محموله، انجام میگیرد. در دایره احرز هویت گمرک که در حقیقت یک دایره کاملا فنی و تخصصی است، اسناد دریافت شده مورد بررسی دقیق قرار میگیرند.
در این گام و در صورت تایید شدن، اسناد مورد نظر در این بخش، شماره ثبت که به آن کوتاژ گفته میشود، درج میگردد. لازم است بدانید که به هر یک از اظهار نامهها در این بخش،
یک شماره مخصوص، اختصاص پیدا میکند. پس از این که شماره کوتاژ مربوط به کالاهای خود را دریافت کردید، اظهارنامه شما لاک و مهر خواهد شد. لازم است این نکته را در نظر داشته باشید
که در گمرک، برای ترخیص کالا و با استفاده از سیستم مدیریت ریسک، سه مسیر اصلی برای ترخیص تمامی کالاها در نظر گرفته شده است. این سه مسیر عبارتند از: مسیر سبز، مسیر زرد و مسیر قرمز.
تعیین هر یک از این سه مسیر، برای ترخیص کالاها به طور کامپیوتری در نظر گرفته میشود و یا با توجه به مجموعه عواملی از قبیل نوع کالا، اعتبار صاحب کالا و اظهار کننده، کشور سازنده و … صورت میگیرد.
در این صورت مسیر سبز به معنای اخذ کلیه مجوزهای لازم برای ترخیص کالا است. بنابراین صاحب بار و یا وکیل و نماینده قانونی وی، میتواند به صندوق مراجعه کند. مسیر زرد به معنای بررسی اسناد توسط کارشناس گمرک
و بخش دایره ارزش و سپس ارجاع به صندوق است. مسیر قرمز یعنی کالای مورد نظر باید به صورت فیزیکی نیز مورد بررسی قرار بگیرد و مجوزهای مورد نیاز را کسب کند.
سپس اسناد مورد نظر، توسط کارشناس بررسی گردند و در نهایت، ارجاع به صندوق اتفاق بیفتد.
در صورتی که در گام قبل در مسیرهای زرد و یا قرمز قرار گرفته باشید لازم است محموله شما تحت کنترل واقع شود. بنایراین در این مرحله، کالاها و محموله شما باز میشوند
و مورد بررسی کارشناس گمرک واقع میگردند و سپس با اسناد مطابقت داده میشوند. پس از این کار و در صورت تایید، کالا در بخش دایره ارزش، ارزش اظهاری، سوابق گمرکی و .. نیز بررسی میشود.
در این گام لازم است مجوزهایی که توسط سیستم و کارشناس گمرک تعیین شده است تکمیل گردند. در این گام استانداردهای کالا و همچنین بهداشت و قرنطینه آن و…. مورد بررسی قرار میگیرد و مجوزهای مورد نیاز صادر میشود.
در این گام کارشناس گمرک تعرفه کالا و همچنین تطبیق آن با اسناد را مورد بررسی دقیق قرار میدهد و اسناد و الزامات را ارزیابی میکند. پس از انجام این کار، تایید نهایی توسط رئیس سرویس گمرک صادر میشود.
پس از این که مبلغ مورد نیاز و قابل پرداخت، توسط گمرک مشخص شد، لازم است صاحب بار و یا نماینده قانونی وی، این هزینه را به صورت فیش نقدی به حساب گمرک واریز نمایند و سپس با دریافت فیش، پروانه سبز گمرکی خود را دریافت کنند.
در حقیقت میتوان گفت دریافت پروانه سبز گمرکی نشان میدهد که عملیات مربوط به ارزیابی و ترخیص کالا از گمرک تمام شده است. بنابراین صاحب کالاها میتواند مقدمات خروج کالاهای خود را از گمرک فراهم نماید.
پس از این که مراحل ترخیص کالا در سرویس ارزیابی گمرک تمام شد و پس از اینکه تسویههای لازم با شرکتهای حمل و نقل انجام گرفت، با توجه به مدارک مورد نیاز
از جمله قبض انبار، گمرک، مجوز بارگیری را صادر میکند. در این گام همچنین لازم است صاحب کالاها مبلغی را به عنوان مبلغ انبار داری نیز به مسئول نگه داری از کالاها در انبار پرداخت کند.
این گام را در حقیت میتوان آخرین مرحله از انجام فرایند ترخیص کالا از گمرک به شمار آورد. در این مرحله صاحب کالا و یا نماینده قانونی وی میتوانند
بیجک انبار را از انبار دار گمرک دریافت نمایند. این مدرک پس از کنترل پروانه سبز گمرکی، در اختیار شما قرار خواهد گرفت. همچنین در این گام مهر درب خروج نیز بررسی میشود
و سپس بیجک انبار صادر میگیرد. این سند نشان میدهد که کالاها و محموله به صاحب آن تحویل داده شده است. بنابراین شما میتوانید برای بارگیری محموله، وسیله نقلیه مورد نظر خود را به گمرک وارد نمایید.
در این مرحله نیز محموله شما، دوباره مورد بازرسی و ارزیابی قرار خواهد گرفت و پس از آن، اجازه خروج کالا از گمرک صادر خواهد شد.
از آنجا که فرایند ترخیص کالا یکی از مراحل بسیار مهم در صادرات کالا و یا واردات آن است، بنابراین لازم است توسط شرکتهای بازرگانی حرفهای و با تجربه انجام گیرد.
چراکه این شرکتها نیروی متخصص بسیاری را در اختیار دارند و میتوانند این فرایند را در کمترین زمان ممکن به انجام برسانند.
از جمله مدارک مورد نیاز در این بخش میتوان به قبض انبار، ترخیصیه کالا، رسید ثبت الکترونیک، بارنامه، فاکتور، پکینگ لیست، گواهی مبدأ، ثبت سفارش، پروفورما، بیمه نامه معتبر، گواهی بازرسی،
نامه خروج کانتین و شناسنامه آن، نامه کرایه حمل و نقل، وکالتهای مرتبط، شناسه انبار، پروانه بهره برداری، کاتالوگ کالا، پروانه صادراتی اشاره کرد.
همچنین وجود برخی از مدارک مربوط به صاحب کالا در این فرایند الزامی است. از جمله این مدارک میتوان اصل کارت بازرگانی، اصل کارت ملی، کپی تمامی صفحات کارت بازرگانی، کپی کارت ملی را نام برد.
در صورتی که صاحب کالا و محموله، نماینده قانونی و یا وکیلی را برای ترخیص کالاهای خود از گمرک تعیین کرده باشد، لازم است
وی، مدارکی از قبیل اصل کارت ملی و کپی آن، اصل وکالتنامه معتبر و محضری و کپی آن، اصل معرفی نامه وی به گمرک و کپی آن را در اختیار داشته باشد.
مراحل مربوط به ترخیص کالا